Ο ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ

 Ο ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΣΜΟΣ

 Αρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη 

Απόσπασμα από το εξαιρετικό βιβλίο: «Ο Χριστός ήταν Ορθόδοξος»

Εκδόσεις «ΤΕΡΤΙΟΣ» ΚΑΤΕΡΙΝΗ

Α. Το ιστορικό του.

α. Γέννημα παρακμής του Παπισμού.

      Η Δυτική Εκκλησία έπαιρνε την κατιούσα οδό. Διά­φορα σκάνδαλα κλόνιζαν τους πιστούς. Προκειμένου δε να συγκεντρώσουν χρήματα, και να κτίσουν τον μεγαλοπρεπή ναό του Απ. Πέτρου της Ρώμης, μηχανεύθηκαν τα γνωστά "συγχωροχάρτια". Οι πιστοί αγοράζοντας τα πίστευαν ότι συγχωρούνταν οι ψυχές των νεκρών τους συγγενών, απαλλάσσονταν από το καθαρτήριο πυρ και κατατάσσονταν αμέσως "εν τόπω χλοερώ". Και έτσι έτρεχαν να αποκτήσουν το πολύτιμο χαρτί ! Η Εκκλησία θύμιζε εμπόριο. Το γεγονός αυτό ερέθισε τις ψυχές μερικών ευαίσθητων κληρικών της παπικής Εκκλησίας. Και έκαναν σκληρό αγώνα εναντίον των αυθαιρεσιών αυτών αποκτώντας και οπαδούς. Ο αγώ­νας τους δεν έφερε το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, οπότε επήλθε ρήξη, σχίσμα ανάμεσα στην παπική Εκκλησία και στους κληρικούς με τους οπαδούς τους. Οι επαναστάτες κληρικοί ήταν: ο Λούθηρος, οΖβίγγλιος, και ο Καλβίνος.

1.        Ο Λούθηρος

 Εγεννήθη στο Αΐσλεβεν της Γερμανίας την 10 Νοεμ­βρίου 1483. Σε ηλικία 22 ετών, ενώ οδοιπορούσε, ξέσπασε άγρια καταιγίδα- έπεφταν αστραπές και κεραυνοί. Κινδύνευε η ζωή του. Πανικοβλήθηκε. Έκανε "τάμα", αν σωθεί, να γίνει μοναχός. Και εξεπλήρωσε το τάμα του. Το 1505 έγινε μοναχός ατό τάγμα των Αυγουστινιανών ερημιτών. Μετά από δύο χρόνια, το 1507, γίνεται και ιερέας. Και τώρα δια νηστειών και προσευχών αγωνίζεται για την σωτηρία της ψυχής του.

 Η καλπάζουσα παρακμή της παπικής Εκκλησίας έγινε ιδιαίτερα αισθητή στη Γερμανία, πατρίδα του Λουθήρου. Ο δομινικανός μοναχός Ιωάννης Τέτσελος πωλούσε"συγχωροχάρτια". Ο υπέρ – ευαίσθητος Λούθηρος αντέδρασε σφοδρώς. Ο ναός των ανακτόρων της Βιττεμβέργης ήταν αφιερωμένος στους Αγίους Πάντες. Στις 31 Οκτωβρίου 1517, παραμονή της εορτής των Αγίων Πάντων, ο Λούθηρος θυροκόλλησε στο ναό αυτό 95 θέσεις λατινιστί κατά "των αφέσεων".

Οι διδασκαλίες του Λουθήρου διαδόθηκαν αστρα­πιαία. Άλλοι τις έδέχοντο, άλλοι τις απέρριπταν. Εγινε μέγας σάλος. Ο πάπας Λέων ο 10^ος επενέβη. Ο Λούθηρος, τον Μάρτιο του 1518 απάντησε ότι δεν απαρνείται τις διδα­σκαλίες του. Παράλληλα η ιερά εξέταση του έστειλε και "κλήση"…

 Το 1520 ο πάπας Λέων ο 10^ος εξέδωκε προκαταρ­κτική "βούλλα". Απαιτούσε από τον Λούθηρο να απαρνηθεί τις λανθασμένες του απόψεις και αν δεν συμμορφωνόταν, θααναθεματιζόταν. Ταυτόχρονα διέταζε την καύση των συγγραμ­μάτων του. Ο Λούθηρος δεν άλλαζε πορεία. Έτσι, μετά από πέντε μήνες, Οκτώβριος 1520, στη Λουβαίν της Ελβετίας και στην Κολωνία της Γερμανίας, έκαψαν τα συγγράμματα του κατά διαταγή του πάπα.

Το Δεκέμβριο ο Λούθηρος έκανε αντίποινα. Στις 10 του μηνός αυτού πρωί-πρωί, έξω από την πόλη Βιττεμβέργη, στον ιερό τόπο των θανατικών εκτελέσεων της ιεράς εξετάσεως, οΛούθηρος έκαψε το Κανονικό Δίκαιο της παπικής Εκκλησίας ενώπιον πολλών φίλων, οπαδών και συναδέλφων του καθηγητών πανεπιστημίου. Στο τέλος, πέταξε στο πυρ και την "βούλλα" που τον απειλούσε με "ανάθεμα".

Τον Ιανουάριο του 1521 ο πάπας Λέων ο 10^ος εξέδωκε την τελική βούλλα που αναθεμάτιζε τον Λούθηρο. "Κατά της βούλλας του Αντίχριστου" ήταν η περιφρονητική απάντηση του Λούθηρου. Το τεντωμένο σχοινί, που τέντωναν συνεχώς και οι δύο αντίπαλοι, εκόπη. Και επήλθε η ρήξη ανάμεσα στους Λούθηρο και στην παπική Εκκλησία.

 Μετά απ' αυτά ο Λούθηρος πήρε το δρόμο του. Ανάμεσα στ' άλλα φρόντισε και να παντρευθεί.

Η Αικατερίνη φον Βόρα από ηλικίας δέκα ετών ασπάσθηκε την μοναχική ζωή. Παρέμεινε στο μοναστήρι της 14 ολόκληρα χρόνια. Σε ηλικία 24 ετών απαρνήθηκε τον μοναχισμό. Και παρέα με οκτώ άλλες μοναχές, έφυγε κρυφά από το μοναστήρι. Η πρώην μοναχή Αικατερίνη προσέτρεξε στο Λούθηρο για πνευματική υποστήριξη. Ο Λούθηρος την συμπάθησε. Και το 1526 ο πρώην μοναχός και κληρικός παντρεύτηκε την 27χρονη πρώην μοναχή Αικατερίνα Φον Βόρα. Ο Λούθηρος ήταν τότε 42 ετών. Απέκτησε μαζί της έξη παιδιά.

 Πέθανε το 1546 ψιθυρίζοντας "είμαστε επαίτες. Αυτό είναι αληθινό". Τι εννόησε άραγε;Ήταν ψυχασθενής; Ο Λούθηρος ήταν μια προβληματική προσωπικότητα.

• Διακατείχετο από παθολογική αγωνία για την σωτηρία της ψυχής του. Κυριεύθηκε από"έμμονη ιδέα" ότι είναι καταδικασμένος να χαθεί. (Αρχιμ. Β. Κ. Στεφανίδη, αυτόθι, σελ. 587).

• Ήταν νευρώδης τύπος. Από το 1520 έπαιρνε ηρεμιστικά (Η. Bohmer, Der junge Luther,1939, σελ. 95, 112, 116. Αυτόθι, σελ. 587, ύποσημ. 2).

 4. Κάτι το αξιοσημείωτο:

Ο Λούθηρος βλέποντας το κατρακύλισμα της Δυτικής Εκκλησίας, αναγνώρισε και ομολόγησε, ότι τελικώς μόνο η Ανατολική ορθόδοξος Εκκλησία διετηρήθη άμεμπτος κι άμωμος. Παρά ταύτα δεν την ακολούθησε!..

 • Όταν απαρνήθηκε το μοναχικό σχήμα, έφερνε όνομα και ονομασία ιππότου. Ζούσε πια ως κοσμικός. Στην κατά­σταση αυτή πίστευε, πως βρισκόταν υπό την επήρεια του διαβόλου. Ένοιωθε ότι πίσω του κρύβονταν ο διάβολος.

• Βρισκόμενος στο σπίτι του στη Βιττεμβέργη έβλεπε να αιωρούνται επί πολύ καρύδια που ήταν σε κιβώτιο. Εκνευρι­σμένος αρπάζει το μελανοδοχείο και το εκσφενδονίζει στο κιβώτιο, αλλά "σημάδεψε", μελάνιασε τον τοίχο. Οι κηλίδες φαινόταν μέχρι το 1706 στο σπίτι του στη Βιττεμβέργη (Αυτόθι, σελ. 545-6).

 Τι ήταν άραγε αυτό που έβλεπε; Είχε παραισθήσεις ή δαιμονική επήρεια; Ό,τι και να είχε, δεν ήταν άνθρωπος "νορμάλ". Οι σύγχρονοι του, γνωρίζοντας το προβληματικό του χαρακτήρα, διέδωσαν ότι ο θάνατος του επήλθε κατόπιν αυτοκτονίας του. Κάτι που ασφαλώς δεν ευσταθεί (Αυτόθι, σελ. 598).

Πάντως, αιωρείται το ερώτημα αν ο πνευματικός ηγέτης των Προτεσταντών ήταν ψυχασθενής ή διακατείχετο από δαιμόνιο.

  2.   Ο Ουλέριχος Ζβίγγλιος

 Η κρίση του παπισμού δεν περιορίσθηκε στη Γερμανία, πατρίδα του Λουθήρου, επεκτάθηκε και στην Ελβετία. Σημειώ­θηκαν και εδώ οι αντιδράσεις για τα ίδια θέματα, με πρωταγω­νιστή τον ρωμαιοκαθολικό κληρικό Ουλ. Ζβίγγλιο.

Σαν ιερέας του καθολικού ναού της Ζυρίχης παρε­μπόδισε τον μοναχό Βερνάδο Σαμσών να μπει στο ναό προς πώληση των συγχωροχαρτίων. Δεν σταμάτησε σ' αυτό. Απήτησε και κατάργηση των νηστειών. Σε καιρό νηστείας έκανε επιδεικτικά πλούσιο τραπέζι, τρώγοντας ο ίδιος κρέας γουρουνίσιο. Κατάργησε τα μοναστήρια, κάνοντας τα εκπαιδευτήρια κ.α. Απήτησε προπάντων την κατάργηση της αγαμίας του κλήρου, ο ίδιος ων άγαμος κληρικός…

Οι μεταρρυθμίσεις του διαδόθηκαν και σ' άλλες πόλεις της Ελβετίας, Βέρνη, Βασιλεία κ.α. Αλλά δεν έγιναν άπ' όλους αποδεκτές. Έτσι οι Ελβετοί χωρίσθηκαν σε δύο παρα­τάξεις, στους καθολικούς και στους οπαδούς της μεταρ­ρυθμίσεως, οι οποίες μεταξύ τους αντιμάχοντο. Ο Ζβίγγλιος, αρχηγός των μεταρρυθμιστών, βρήκε τρόπο να αποκλείσει την μεταφορά σίτου, αλεύρου, οίνου κ.α., σε πόλεις των καθο­λικών. Η στέρηση των αναγκαίων ειδών, έφερνε την πείνα. Η πείνα οδήγησε τους καθολικούς σε σύγκρουση με τον Ζβίγγλιο και τους οπαδούς του. Στην σύγκρουση – μάχη -αυτή (1531) εφονεύθη ο Ζβίγγλιος.

Η "φιλία" Λουθήρου και Ζβιγγλίου

Οι σχέσεις Λουθήρου και Ζβιγγλίου ήταν εχθρικές. Ο ένας μισούσε τον άλλο. Να τι έγραφε το 1528 ο Λούθηρος για τον Ζβίγγλιο: "Ομολογώ, για λογαριασμό μου, ότι θεωρώ αυτόν τον Ζβίγγλιον με το δόγμα του μαζί, σαν ένα χριστιανό επτά φορές χειρότερο (!), γιατί είναι παπιστής". (Χέλμουθ Ντέ Γκλάζεναπ, Παγκόσμιος ιστορία των θρησκειών, σελ. 688). Και ο Ζβίγγλιος την ίδια χρονιά έγραφε για τον Λούθηρο: "θέλω να καταδικασθώ, αν δεν ξεπεράσει τον Φάμπερ σε τρέλλα, τον Εκ σε ανηθικότητα, τον Κοχλάους σε αλαζονεία, και για να μιλήσω σύντομα όλους τους κακούς σε κακία" (Αυτόθι, σελ. 689).

   

3.   Ιωάννης Καλβίνος

 Το έργο του Ζβιγγλίου το συνέχισε στην Ελβετία, ο Ιωάν. Καλβίνος. Γεννήθηκε στη Γαλλία το 1509. Σε ηλικία 18 ετών έγινε μοναχός και αργότερα ιερέας. Βλέποντας το κατρακύλισμα της Καθολικής Εκκλησίας, μετανάστευσε από την Γαλλία στην Βασιλεία της Ελβετίας. Εδώ το 1536 εξέδωκε το έργο του: "Διδασκαλία της χριστιανικής θρησκείας", όπου εξέθετε τις μεταρρυθμιστικές του απόψεις. Το δε 1541 στη Γενεύη εξέδωκε τις "Εκκλησιαστικές διατάξεις", όπου ερρύθμιζε την Εκκλησιαστική οργάνωση και τον βίο των χριστιανών. Στους χριστιανούς επέβαλλε αυστηρούς περιορισμούς. Ήταν εναντίον κάθε πολυτέλειας, σπατάλης, ακόμα και της πιο αθώας διασκεδάσεως. Είχε μάλιστα ειδικούς υπαλλήλους, όπου έκαναν εφόδους στις οικογένειες των οπαδών του για να διαπιστωθεί αν οι πιστοί του ζουν σύμφωνα με τις διατάξεις του.

 Είχε ως απώτερο σκοπό την ίδρυση πρωτοτύπου χριστιανικής πόλεως, που ως ζύμη θα"έπλαθε" ολόκληρον τον χριστιανικό κόσμο. Και για να πετύχει τον σκοπό του έκανε χρήση και των πιο αθέμιτων μέσων: κατασκοπείες, φυλακίσεις, εξορίες, βασανιστήρια, ακόμα και θανατικές καταδίκες· κατά προτροπή του κάηκε στη Γενεύη ζωντανός ο ισπανός γιατρός Μισέλ Σερβέ (Χ. Γκλάζεναπ, αυτόθι, σελ. 688). Έτσι, με το φόβο και τον τρόμο, κατέστη επί μια δεκαετία (1555) απόλυτος κυρίαρχος της Ελβετίας.

Ακολουθώντας την κοινή γραμμή των μεταρρυθμι­στών, παντρεύτηκε κι' αυτός ο πρώην καθολικός μοναχός και κληρικός, το 1539. Πέθανε το έτος 1564.

  

δ. Τηρούν όσα λέει η Γραφή;

 Οι Προτεστάντες διακηρύσσουν ότι η ζωή τους είναι σύμφωνη με την Αγία Γραφή. Είναι πράγματι έτσι; Για να δούμε.

1. Η αργία της Κυριακής

Η Κυριακή ήμερα είναι γι' αυτούς ημέρα αργίας. Το λέει η Γραφή; Η Γραφή ομιλεί για το Σάββατο ως ημέρα αργίας (Λουκ. 13:15 κ.α.) και όχι για την Κυριακή. Όταν λέει "τη μια των Σαββάτων" (Ιωάν. 20.1) δεν εννοεί πως η μία αυτή, δηλαδή η Κυριακή, ήταν αργία. Απλώς λέει πως την ημέρα αυτή η Μαρία η Μαγδαληνή πήγε στο μνημείο (Ιωάν. 20.1). Βάσει της Γραφής ημέρα αργίας είναι το Σάββατο. Και όμως, οι Προτεστάντες, οι πιστοί τηρητές της Αγίας Γραφής, έχουν την Κυριακή ως ημέρα αργίας.

Οι Ορθόδοξοι παρέλαβαν από την Ιερά Παράδοση να έχουν την Κυριακή ως ημέρα αργίας. Και οι Προτεστά­ντες από εκεί παρέλαβαν την Κυριακή ως ημέρα αργίας!

Οι πρώτοι χριστιανοί είχαν επτά διακόνους (Πράξ. 6:3). Είχαν και τάγματα χηρών. (Α' Τιμ. 5:9). Τότε οι γυναίκες προσεύχονταν με καλυμμένο το κεφάλι (Α' Κορ. 11:3). Τα ανωτέρω τα τηρούν οι Προτεστάντες;

Έχει και συνέχεια.

α. Είπε ο Χριστός: "και υμείς οφείλετε αλλήλων νίπτειν τους πόδας" (Ιωάν. 13:14). Το εφαρμόζουν;

β. Στους πρώτους χριστιανούς ήταν τα πάντα κοινά. "Ην αυτοίς άπαντα κοινά" (Πράξ. 4:32). Το εφαρμόζουν κι' αυτό;

Τίποτε άπ' αυτά δεν εφαρμόζουν.

Πως διακηρύσσουν ότι βαδίζουν βάσει της Άγιας Γραφής; Που είναι η πιστή τήρηση των πάντων; Ούτε και εμείς οι ορθόδοξοι εφαρμόζομε τα ανωτέρω. Άλλ' εμείς έχο­με τους λόγους μας. Δεν μας τα διέσωσε η Ιερά Παράδοση.

γ. Μήπως αντιτίθενται στη Γραφή;

1.        "Ο δίκαιος εκ πίστεως ζήσεται" (Ρωμ. 1:15)

 Οι Προτεστάντες στηριζόμενοι στο χωρίο αυτό, πρε­σβεύουν ότι αρκεί και μόνο η πίστη για να σωθεί κανείς- "ο πιστεύσας και βαπτισθείς σωθήσεται" (Μάρκ. 16:16).

Η λέξη "πίστις" παράγεται από το ρήμα "πείθομαι" και σημαίνει υπακούω. Η πίστη είναι συνώνυμη με την υπακοή. Και "ο δίκαιος εκ πίστεως ζήσεται" ερμηνεύεται: ο δίκαιος θα σωθεί με την υπακοή του στο Νόμο του Θεού. Άρα το χωρίο αυτό, και άλλα σχετικά, οι προτεστάντες τα ερμηνεύουν λάθος. Τέλος πάντων, παραβλέπομε το λάθος. Ας υποθέσομε ότι και μόνο η πίστη στον Χριστό αρκεί για να σωθείς. Και εγείρεται το ερώτημα: Οι προτεστάντες έχουν πίστη στον Χριστό; Πίστη, όπως θέλει ο Χριστός και όχι όπως αυτοί νομίζουν. Και να τι σημαίνει "πίστη" για τον Χριστό:

"Πάντα δυνατά τω πιστεύοντι" (Μάρκ. 9.23). Δηλα­δή πιστός δεν είναι εκείνος που έχει την γνώμη ότι όλα είναι δυνατά στο Θεό, αλλά εκείνος που πιστεύει ότι θα τα πετύχει όλα από το Θεό ! Όπως πολύ σοφά διδάσκει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος (Λόγος 27. Β. 33). Λοιπόν, έχουν τέτοια πίστη; Περπατούν στα νερά, σα σε στεριά, όπως περπατούσε ο Απ. Πέτρος; (Όταν βούλιαζε, ο Χριστός τον ονείδισε ως ολιγόπιστο…). Μετακινούν τα βουνά;Τους στέλνει ο Κύριος κρέας με το κοράκι, όπως έστελνε στον πιστό Του δούλο προφήτη Ηλία; κ.α. Αν έχουν τέτοια πίστη, τότε σίγουρα θα σωθούν.

Τέτοια πίστη είναι φύσει αδύνατο να μη τους σπρώχνει σε έργα που αρέσουν στο Χριστό! Είναι αδύνατο μια τέτοια πίστη να μένει νεκρή. Πόσο ωραία συνδυάζει την πίστη με τα έργα ο αδελφόθεος Ιάκωβος. (Ιακ. 2 :14-26).

 Τέτοια πίστη βλέπομε στους βίους των αγίων της Ανατολικής Εκκλησίας. Θυσιάζουν, "καίνε"το σώμα τους με τα πυρά της νηστείας και της αγρυπνίας χάριν του Χριστού. Εκεί τους ωθεί η πίστη τους. Και εδώ εφαρμόζεται ο λόγος του Κυρίου "πάντα δυνατά τω πιστεύοντι".Έτσι βλέπομε τον Κύριο να τους τρέφει, όπως έτρεφε τον προφήτη Ηλία, να περπατάνε στα νερά, όπως ο Απ. Πέτρος, και άλλα θαυμαστά!

Αν και σεις, οι Προτεστάντες, έχετε τέτοια πίστη, τότε όντως "ο δίκαιος εκ πίστεως ζήσεται" (Ρωμ. 1:15). Αν δεν έχετε την πίστη αυτή που θέλει ο Κύριος, τότε δεν πιστεύετε, όπως λέει η Γραφή. Αντιτίθεσθε σ' αυτή !..

Η πίστη δεν είναι ένας συναισθηματισμός…

  

2.   Οι πρεσβείες των αγίων

 "Εις μεσίτης Θεού και ανθρώπων, άνθρωπος Χριστός Ιησούς" (Α' Τιμ. 2:5). Οι προτεστάντες στηριζόμενοι σ' αυτό, απορρίπτουν τις πρεσβείες των αγίων. Ας το δούμε:

Μόνο ο Χριστός εσταυρώθη υπέρ ημών. Άρα, κανένας άλλος δεν μεσίτευσε υπέρ ημών, όπως ο Χριστός. Γι' αυτό "και εις μεσίτης Θεού και ανθρώπων, άνθρωπος Χριστός Ιησούς".

Υπάρχουν άλλοι μεσίτες, πλην του Χριστού; Αν υπάρχουν θα είναι πολύ κατώτεροί Του. Κάι βέβαια υπάρχουν. Είναι οι άγιοι. Στη Γραφή πολλοί άγιοι (Αβραάμ, Μωυσής κ.α.) μεσίτευσαν υπέρ των ανθρώπων. Περιοριζόμαστε μόνο σ' ένα: Όταν ο δίκαιος Ιώβ βρισκόταν στο πέλαγος των πειρασμών, τρεις φίλοι του πήγαν να τον παρηγορήσουν. Και αμάρτησαν. Και ο Θεός δεν ζητεί μετάνοια από τους ίδιους. Ο Ίδιος όρισε μεσίτη τους! Τους παρέπεμψε στον άγιο Ιώβ για να μεσιτεύσει υπέρ αυτών!!! (Ιώβ 42:7-8). Ασφαλώς και μετά το θάνατο ο Ιώβ πρεσβεύει στον Θεό. Εκτός αν μετά θάνατο περιέπεσε σε βαρύτατο αμάρτημα, οπότε έχασε την παρρησία του…

Η ορθόδοξη Εκκλησία στηριζόμενη στο χωρίο αυτό (Ιώβ 42:7-8) και σ' άλλα πολλά χωρία (Έξοδ. 32:11-14, Ιερ. 7:16, Ρωμ. 15:30 κ.α.), πιστεύει ότι οι άγιοι πρεσβεύουν στον Θεό υπέρ ημών, και εμείς, σαν πιστοί, μπορούμε να επικαλε­σθούμε τις πρεσβείες τους.

Πηγή:Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον